Ngăn chứa cũ #4

------------------------------------ TẾT NAY TẾT XƯA

Vậy là Tết này đã có cái để làm: 8 ông nhà văn thế giới đoạt giải Nobel, một chậu thủy tiên chưng Tết, một chậu sao nhái chưng bàn học.

Tết này, không chưng diện, không mua sắm, không gì cả. Không khí Tết chỉ là một bầu khí loãng lạnh lẽo. Tuy khối khí ấy không làm mình phải run cầm cập như hồi còn ở Quy Nhơn nhưng ít nhiều nó cũng mang lại một tí hương vị mùa xuân. Xuân không lạnh không phải là xuân.

Trời lạnh. Sáng mùng 1 Tết, cả nhà quây quần nhấp ngụm trà nóng hổi, vừa suýt xoa cái lạnh đầu xuân, vừa chúc nhau những câu chúc đầy ý nghĩa. Con cháu nhận những bao lì xì, dù ít ỏi nhưng là những trái lộc đầu tiên. Đã qua rồi cái thời đó. Bây giờ nhà mình không biết có còn như vậy không.

Trước Tết là cả một thời gian dài chuẩn bị những thức quà Tết. Từng chiếc bánh đậu xanh gói giấy màu xanh đỏ chứa chan tấm lòng của người làm nó đối với người thưởng thức. Ngày xưa, nhà mình hay làm bánh đậu xanh, sấy khô, gói giấy kiếng. Đậu xanh giòn, thơm, qua giai đoạn sấy càng tăng thêm vị ngọt đậm đà trong từng viên bánh nhỏ. Mỗi mẻ làm cũng phải được trên trăm cái. Bây giờ có muốn thì cũng chẳng có để mà ăn. Bánh ngoài tiệm ai biết có bỏ đường hóa học hay phẩm màu gì vào không đấy ???

Món bánh thuẫn, bánh phục linh (bánh in) là hai thứ bánh ngày xưa nhà mình hay làm nhất. Khuôn bánh thuẫn, bột, đường, lò sấy,... tất cả như đem về cái vị thơm nồng, cái cảm giác tan chảy trong miệng mỗi khi ăn một cái bánh thuẫn. Cũng chẳng biết sao gọi là bánh thuẫn, nhưng nó trong giống như một kiểu cupcake của nước ngoài, nhưng không giống như vậy. Còn bánh phục linh, bột màu trắng, nhân mè hoặc đậu xanh, hương thanh diệu. Bột làm bánh phục linh là loại đặc biệt. Chỉ cần đụng nước là tan ngay. Đó là lý do tại sao mình thích bánh phục linh. Nó không cần phải nhai, chỉ cần ngậm nhẹ để thưởng thức vị thanh của bột, vị thơm của mè, vị ngọt của đậu xanh mà thôi.

Đến những mứt dừa, mứt bí, mứt gừng, mứt me, hạt dưa, mứt mãng cầu,... Những món làm phong phú cho hộp quả ngày Tết, đòi hỏi công phu của những đôi bàn tay khéo léo, những giọt mồ hôi lấm tấm, sức nóng của lò than đỏ hồng, của những chiếc đũa tre không ngừng "múa hoài trận trung" trong những chiếc chảo to khổng lồ ấy. Bây giờ, trong mâm quả, hiện hữu những thứ bánh kẹo đóng gói, những mứt xanh đỏ, những thứ đua theo mốt hiện thời. Còn đâu những thức quà ngày Tết, những mứt, những bánh in khéo léo làm ra ... Nhịp sống sôi động, thay đổi từng giờ từng phút, người phụ nữ ngày nay ít khi còn ở nhà làm nội trợ mà thường làm kinh tế để nâng thêm mức thu nhập cho gia đình. Nhưng liệu như thế có làm phai đi những giá trị truyền thống hay không???

Củ kiệu, bánh chưng, bánh tét, dưa hành,... những món ăn quen thuộc ấy. Mình không chắc chúng còn được cái cảm giác, hương vị như những ngày xưa. Mỗi khi trước Tết, cả nhà thức sáng đêm để gói bánh chưng, bánh tét, nói chuyện rôm rả. Cả tháng trước Ngoại và dì Hai ngồi lột vỏ củ kiệu, đem phơi khô rồi ém hủ... Rồi những đêm cận Tết, cậu Ba đi chặt củi về nấu bánh chưng, bánh tét. Cái lạnh giá rét của thời điểm sắp sang xuân kia không làm vơi đi những tiếng nói cười vui vẻ, hơi thở nóng ấm của hai cậu cháu ngồi xem những đốm lửa hồng nổ lốp bốp khi quạt than, những nét háo hức trên khuôn mặt của cháu khi cậu Ba giở cái xửng (nồi nấu bánh chưng) ra xem bánh đã chín chưa, những khoảng im lặng bao trùm hai cậu cháu ngồi lắng nghe tiếng nước sôi bùng lên, ùng ục trong xửng... Và những tiếng reo vang rộn ràng khi cậu Ba vớt ra cái bánh đầu tiên để lên đôi đũa tre cho ráo nước dù lúc đó đã hơn 12 giờ khuya. Ôi xa vời...

Tết năm nay, nhiều thứ khác xưa... Mình lên 17... Duy chỉ có cái lạnh là quen thuộc. Cái lạnh thấu xương nhưng không có người sưởi ấm...

Khen thay thục nữ anh tài

Cầm đôi song kiếm đánh hoài trận trung

Trong thì sấm nổ đì đùng

Ngoài thì lửa cháy tứ tung lung tàn

Đông Ngô nổ ruột chạy tan

Còn ông Gia Cát đứng hàng đằng sau

Đố là quá trình gì? Ai biết rồi xin đừng trả lời. Ai chưa biết hãy trả lời nha.